De Melkweg heeft vanaf een donkere plek een prachtig aanzicht. Al eeuwen wordt ze door de mens bewonderd en bestudeerd. Dit leidde tot vele ontdekkingen, ook gedaan door Nederlandse sterrenkundigen. De Melkweg bevat vele verhalen: over het leven van sterren, over gas en stof of over een zwart gat verborgen in het centrum. Onze Aarde blijkt onderdeel uit te maken van dit immense en complexe systeem.

Orion is het bekendste sterrenbeeld aan de winterhemel en op een heldere avond goed zichtbaar boven de zuidelijke horizon. Jaap van ’t Leven laat zien welke bijzondere hemelobjecten in dit sterrenbeeld zichtbaar zijn. Hierbij staat vooral de bekende Orionnevel, een geboorteplaats van sterren, centraal.

Het Anton Pannekoek Instituut voor sterrenkunde van de Universiteit van Amsterdam bestaat 100 jaar. Maar welke man gaat er eigenlijk schuil achter de naamgever van dat instituut? Chaokang Tai neemt de bezoeker mee naar de sterrenkunde in het begin van de 20ste eeuw en de markante Nederlandse astronoom Anton Pannekoek, geboren in Vaassen en die zijn HBS volgde in Apeldoorn.

Om onze Zon bewegen zich niet alleen acht planeten maar ook talrijke veel kleinere objecten. Het meest onvoorspelbare hiervan zijn de kometen die soms plots als ‘staartsterren’ aan de hemel zichtbaar worden. Wat zijn dit voor een objecten en wat vertellen ze ons over het ontstaan van ons zonnestelsel. Ga met Jaap van ’t Leven op ontdekkingstocht naar de ijsballen in ons zonnestelsel. Misschien kan er bij helder weer zelfs wel één waargenomen worden….

De sterren staan gigantisch ver van ons verwijderd. Maar hoe ver? Pas in de 19e eeuw begon men methoden te ontdekken om afstanden tussen de sterren te bepalen. Alex Scholten legt uit hoe deze methoden werken en hoe nauwkeurig we de afstanden tussen planeten, sterren en sterrenstelsels kunnen meten. Ook laat hij zien dat we door deze grote afstanden feitelijk terugkijken naar het verleden.

Hoe is ons zonnestelsel ontstaan en hoe ziet het er in de toekomst uit? Net zoals een mens kent ons zonnestelsel een geboorte, een levensloop en een dood. In deze lezing geeft Christiaan Schriks niet zozeer een beschrijving van objecten, maar kijken we naar het stelsel als een systeem en geven we een overzicht van de belangrijkste gebeurtenissen en processen die zich daarin afspelen.

Landelijke Sterrenkijkdagen. Op de Volkssterrenwacht Bussloo worden beide avonden (vanaf 19.30 uur) enkele korte voordrachten over de actuele sterrenhemel verzorgd. En bij helder weer staan de telescopen klaar om o.a. de Maan, Venus, Jupiter, Mars en de Orionnevel te bewonderen. De toegang is gratis.

Landelijke Sterrenkijkdagen. Op de Volkssterrenwacht Bussloo worden beide avonden (vanaf 19.30 uur) enkele korte voordrachten over de actuele sterrenhemel verzorgd. En bij helder weer staan de telescopen klaar om o.a. de Maan, Venus, Jupiter, Mars en de Orionnevel te bewonderen.  De toegang is gratis.

Astrid Eeuwes neemt de bezoeker mee op een fascinerende reis langs de planeten van ons zonnestelsel. Schitterende opnamen door talrijke ruimtesondes tonen vreemde werelden van de hete Mercurius tot aan de ijzige dwergplaneet Pluto.

Hoe is het heelal ontstaan? Wat is de samenstelling? Wat is er buiten het heelal? Kan er op meer plekken leven zijn ontstaan? Wat weten we wel en wat nog niet? Tien intrigerende vragen die door Frank Vermeulen worden behandeld.

In deze presentatie verhaalt Hans Walrecht over Wernher von Braun, één van de bekendste ruimtevaartpioniers. Als Duits raketingenieur was hij betrokken bij de ontwikkeling van de V2 in de Tweede Wereldoorlog. Zijn droom was de ruimtevaart naar andere planeten. In de praktijk leidde het tot een vernietigingswapen. Uiteindelijk zette ruim 20 jaar na de oorlog zijn raket mensen op de Maan. De droom was uitgekomen.

In de 18e eeuw maakte de Franse astronoom Charles Messier een lijst van ruim 100 nevelachtige objecten aan de sterrenhemel. Eind maart is de beste gelegenheid om gedurende een gehele nacht een zeer groot deel van deze objecten te kunnen waarnemen: gasnevels, sterrenhopen, sterrenstelsels en planetaire nevels. Jaap van ’t Leven legt uit wie Messier was en welke uitdaging deze ‘Messier-marathon’ is voor de actieve amateur. Bij helder weer kunnen een groot aantal nevels – eventueel met een eigen telescoop – worden waargenomen.

Met de Parker Solar Probe verlegt de NASA de grenzen van het onderzoek aan onze eigen ster, de Zon. Een unieke missie die gedurende zeven jaar steeds dichter langs de Zon zal vliegen. Uiteindelijk zal hij in 2025 met een snelheid van meer dan 200km/s de Zon op slechts 7 miljoen kilometer afstand passeren. Het verloop, de doelen en de uitdagingen van deze missie worden uitgelegd door Eelko Gielis.

Maak met Alex Scholten een reis naar de sterren. Een interactieve reis vanaf onze aarde, langs de planeten en sterren tot in verre sterrenstelsels. Ontdek de plek van onze aarde in het onmetelijke heelal! Deze presentatie is ook geschikt voor kinderen.

In april staat de lancering van de Europese ruimtesonde JUICE gepland. Deze missie zal de vier grote manen van Jupiter gaan onderzoeken en in het bijzonder de maan Ganymedes. Na een reis van 8 jaar zal hij in 2031 bij Jupiter arriveren. Waarom deze manen zo interessant zijn wordt in deze presentatie uitgelegd door Alex Scholten.

Ruim 100 jaar geleden berekende Albert Einstein dat de bewegingen en botsingen van grote massa’s een soort “golven in de ruimtetijd” zouden veroorzaken. Lang leek het onmogelijk om dit soort minieme bewegingen te kunnen registreren. Inmiddels vormt het waarnemen van zwaartekrachtsgolven een nieuwe informatiebron voor astronomen. Er zijn grootste plannen om een speciale telescoop voor zwaartekrachtgolven te realiseren in Zuid-Limburg. Het zal een enorme technische uitdaging zijn en het grootste wetenschappelijk instrument dat ooit in Nederland is gebouwd. Frank Vermeulen legt uit hoe dit project tot stand komt en wat de betekenis zal zijn van deze Einsteintelescoop.

De Maan is voor velen niet alleen het meest opvallende hemellichaam aan de sterrenhemel, maar ook het mooiste om door een telescoop te bekijken. Wat vertellen de ‘zeeën’, kraters, walvlakten en andere fraaie kenmerken over de geschiedenis van de Maan? En landen er binnenkort weer mensen op de maan? Deze presentatie is ook geschikt voor kinderen.

Welke rol heeft de astronomie gespeeld in de kunst door de jaren heen? Een onderzoekje naar kunst, waarin sterrenkundige onderwerpen worden weergegeven, levert toch meer op dan je zo in eerste instantie zou denken. Frank Vermeulen deed een speurtocht van de Oudheid tot de Moderne Kunst en kwam tot een aardige verzameling afbeeldingen.

Sinds de jaren 50 van de vorige eeuw halen sterrenkundigen hun informatie over het heelal niet alleen uit het zichtbare licht, maar ook uit radiostraling. Nederland speelt al vanaf het begin een belangrijke rol bij dit type onderzoek. Joris Robijn legt uit waarom en wat er allemaal komt kijken bij deze vorm van waarnemen. En natuurlijk welke bijzondere ontdekkingen deze nieuwe blik op het heelal heeft opgeleverd.

Wie een heldere donkere sterrenhemel wil waarnemen moet hiervoor meestal op reis. Jaap van ’t Leven reist hiervoor met enige regelmaat af naar La Palma, één van de Canarische Eilanden. Hij laat zien waarom dit een paradijs is voor niet alleen de amateurs, maar ook één van ’s werelds beste locaties voor observatoria van beroepsastronomen.